Gimnastyka buzi i języka
Gimnastyka buzi i języka
Rok szkolny 2023/2024
Na wyrazistość wypowiedzi wpływa między innymi sprawność narządów mowy; języka, warg, policzków, podniebienia miękkiego.
Warto je ćwiczyć w zabawie ale także przed lustrem, Wtedy dziecko widzi swoje narządy mowy i może lepiej nad nimi panować.
Każde opowiadanie, czytanie bajeczki można wykorzystać do takich zajęć.
Bawcie się np. w naśladowanie zwierząt:
– małpka – nie otwierając buzi włożyć język pod dolną wargę;
– hipopotam – otworzyć szeroko buzię;
– żabka – zrobić szeroki, jak najszerszy uśmiech z zamkniętymi ustami;
– bocian – przy zamkniętej buzi wyciągnąć wargi do przodu, tworząc dziób, otworzyć i zamknąć buzię, jakby bocian klekotał (można przy tym pokazać klekotanie dwoma palcami);
– żyrafa – zacisnąć mocno wargi i jak żyrafa przeżuwać liście, przesuwać zaciśnięte wargi w prawo i w lewo, a także ruchem okrężnym;
– zmęczony piesek – wyciągnąć język na brodę i dyszeć, można też spróbować polizać swoją brodę;
– koń – spróbować językiem naśladować stukot końskich kopyt;
– kotek – pokazać, jak kot pije mleko językiem, a potem jak się oblizuje;
– zły kot – prychać jak zły kot „ph!”;
– krowa – pocierać językiem o podniebienie;
– świnka – górnymi zębami przygryźć dolną wargę, za linią ust, a górną wargę ułożyć w daszek nad zębami.
Można ćwiczyć językwysuwając go i wsuwając do buzi, bez dotykania zębów, przesuwać wysunięty język w prawo i w lewo, w górę i w dół, czyścić nim zęby od wewnątrz i na zewnątrz, przy zamkniętych ustach wypychać policzki językiem, to z prawej, to z lewej strony. Spróbujmy też zrobić z języka rurkę i dmuchać przez nią, to bardzo trudne dla dziecka, ale i wielu dorosłych tego nie potrafi.
Niezwykle ważną pozycją języka jest jego unoszenie!
Podczas spoczynku język powinien swoją przednią częścią opierać się o podniebienie górne, w pobliżu górnych zębów
( od strony wewnętrznej).
Zapytaj o szczegóły logopedę! :)
Słomką zasysaj drobne chrupki, obrazki....i przenoś w inne miejsce.Ćwiczysz min. mięsień okrężny ust.
Powtarzaj sylaby, rysuj, ćwicz swoje paluszki. To też ma wpływ na wyrazistość wypowiedzi.
Śpiewająco ćwiczymy buzię!
Piosenki także mogą posłużyć do gimnastyki narządów artykulacyjnych.Ponadto mogą np umilić podróż samochodem. :)
Niedawno śpiewaliśmy we wszystkich grupach prostą a pożyteczną piosenkę.Podobała się nie tylko maluchom. Dla starszaków stanowiła wyzwanie, gdy musieli zaśpiewać ją coraz szybciej ale nadal wyraźnie!
Warto w internecie przypomnieć sobie linię melodyczną piosenki ,,If you are happy-clap your hands"
Zaczynamy? Śpiewaj, ćwicz...
- Gdy wesoły jesteś szybko obudź się - ( ziewnij szeroko- ćwiczysz podniebienie miękkie
- Gdy wesoły jesteś szybko obudź się - ( ziewnij szeroko- ćwiczysz podniebienie miękkie)
- Gdy wesoły jesteś pokaż - jak wesoły jesteś -pokaż, gdy wesoły jesteś szybko obudź się (znowu ziewnij)
Następne zwrotki śpiewamy zachowując początek a zmieniająć tylko ćwiczenie.
- Gdy wesoły jesteś to językiem rusz -(unieś język do nosa a potem na brodę) / gdy wesoły jesteś to językiem rusz ( unieś język...) Gdy wesoły jestes pokaż -jak wesoły jestes pokaz- gdy wesoły jesteś to językiem rusz ( unieś język do nosa i na brodę)
- Gdy wesoły jesteś coś pysznego zjedz- ( wysuń szeroki język i udawaj,że coś nabierasz, wsuń język do buzi nie dotykając warg) / gdy wesoły jesteś coś pysznego zjedz....
- Gdy wesoły jesteś balonika zrób -( nabierz powietrze,chwilę zatrzymaj i mocno wypuść) / Gdy wesoły jesteś....
- Gdy wesoły jesteś to konika goń -( kląskaj językiem naśladując stukot kopyt)
- Gdy wesoły jesteś szybko autem jedź -( naśladuj wargami brrr....)
- Gdy wesoły jesteś powiedz ładnbie ,,LA" ( powtórz ; ,,LA")
- Gdy wesoły jestes wszystko razem zrób ...( pokaż po kolei wszystkie ruchy języka tzn. ziewnij szeroko,unieś do nosa i na brodę,pokaz jak jesz,zrób balonik,konika.......)
- TO TRUDNE ALE JAKIE WESOŁE!
- By zapamiętać kolejność ćwiczeń, można posłużyć się drobnymi zabawkami (konika,balonika, lusterka, łóżeczka (obudź się).... lub zrobionymi obrazkami! \
- POWODZENIA
- Kląskanie językiem to niezwykle ważne ćwiczenie!
-otwórz buzię, spróbuj unieść szeroki język i przykleić go do podniebienia
- jeżeli to trudne, zacznij od prostego mlaskania przy mniej otwartej buzi
- przytrzymaj szeroki język przy podniebieniu, otwieraj i zamykaj buzię, język zostaje wciąż przy podniebieniu
- przytrzymując język przy podniebieniu, próbuj go zasysać,aż usłyszysz ,,kląskanie"
Język przy podniebieniu powinien zostawać w sytuacji spoczynkowej, gdy np oglądasz bajkę, słuchasz, układasz puzzle...- i oddychasz nosem ( gdy nie masz kataru).
To ćwiczenie pomaga pionizować język !
To zaowocuje podczas nauki ,,sz' ,,R" ...
Spróbuj- na pewno Ci się uda ! Powodzenia.
Baloniki?
Oczywiście- nigdy się nie nudzą. Dziś w nowej roli. Czy potraficie za pomocą balonika przenieść kubek, i to nie tylko styropianowy ale i szklany? Tak,tak- uda się. Spróbuj.
Przygotuj balonik i kubek. Włóż balon do kubka i zacznij dmuchać. Gdy balon wypełni kubek podnieś kubek do góry. Jeżeli zawiążesz balon- kubek stanie się czapeczką. Wystarczy namalować oczy, buzię...i buźka naszego ludzika gotowa.
Miłej zabawy-Logopeda.
.
Kochane Przedszkolaki!
Żeby osiągnąć jakikolwiek sukces trzeba - oprócz pewnych talentów- po prostu ....ćwiczyć.
I to czywiście nie jest nowa wiadomość. Wy- mądre dzieci- od dawna to wiecie.
Ale czy wiecie,że można dosłownie każdą sytuacje wykorzystać do chociażby krótkich ćwiczeń?
Proponuję przy okazji np. rozmów o zwierzętach poćwiczyć język.
Jeżeli rodzice pozwolą obejrzyjcie film o zwierzętach.
Starszaki ! Spróbujcie:
- dzielenia nazw zwierząt na głoski
- ułożenia krzyżówki o zwierzętach
- podania różnych zwierząt na głoskę......( np S-K-M..)
- a może ułożycie krótkie opowiadanie o przygodach małego słonika?
- wszyscy powtórzcie wiele różnych słów z głoską, którą ćwiczycie ( np tyle słów z ,,S" ile bierek udało Ci się zdobyć podczas gry. Ostatecznie słoń nosi ciężkie pnie drzew- są one trochę jak bierki, tylko ooolbrzymie !)
Miłej zabawy-logopeda p. Donatka
IGRASZKI …..LOGOPEDYCZNE!
Ćwicz buzię i język- to ,,rozgrzewka” . Dzięki temu łatwiej będzie Ci wymawiać nawet trudne słówka.
Zrób rurkę z języka, baloniki z policzków, parskaj wargami, mów szybko ,,pap-pop-pep-pup-pap-pop…”
Żeby mówić potrzebujemy powietrza.
Bawiąc się w dmuchanie czy nabieranie powietrza ćwiczysz swoją pojemność płuc oraz umiejętność jego wykorzystania!
Bramkę zrób z pokrywki pudełka, boisko narysuj lub zaznacz klockami.
Słomką ,,oczyść ” boisko z kamyków ( kulki bibuły)- wciągaj powietrze słomką i zdejmij kulki z boiska.
Spróbuj wdmuchnąć piłkę do bramki.Ile goli udało się strzelić?
Dmuchaj na luźno wiszące kokardki- długo, potem krótko ale szybko.
Czy podmuchem zatrzymasz kartkę na ścianie? Spóbuj- to świetna zabawa i dobre ćwiczenie. Wymaga siły wydmuchu i refleksu!
Przyłóż kartkę do ściany. Puszczająć rękę szybko zacznij dmuchać, by kartka nie spadła !
Powodzenia- Logopeda
CZY NA PEWNO DOBRZE DMUCHAM?
Mówienie wymaga nie tylko sprawności warg, języka i zasobu słów ale też odpowiedniej ilości powietrza. Bez niego bowiem nie jesteśmy w stanie wydać głosu. Aby odpowiednio gospodarować powietrzem warto ćwiczyć. Zabawy oddechowe są chyba najbardziej atrakcyjne dla dzieci. Dzieci je lubią i zupełnie nie traktują jak poważne ćwiczenia.
To oczywiście świetnie! Ale ważne też, by zabawy w dmuchanie wykonywać poprawnie.
vUkład warg, który nie sprzyja efektywnemu dmuchaniu
Wargi płaskie, rozciągnięte nie sprzyjają kierowaniu powietrza na określony cel ( np. piłeczkę) .Należy ułożyć wargi mniej więcej tak, jak do wymowy głoski [u]. Wtedy powietrze leci na wprost. Efekt jest od razu lepszy!
Niewłaściwe kierowanie powietrza
Kiedy powietrze kierowane jest do policzków, efektywność dmuchania jest także mniejsza. Najlepiej kiedy policzki pozostają płaskie, a usta ułożone są podobnie, jak do wymowy [u].
Dlaczego dzieci kierują powietrze do policzków zamiast po prostu do przodu?
- Mięsień wokół ust jest słaby i dziecko nie jest w stanie utrzymać ust lekko wysuniętych i napiętych
- Bo tak się nauczyły i nikt ich nie poprawiał , nie kontrolują tego czy policzki są nadęte czy płaskie. Dzieci chcą zbyt mocno dmuchać i zbyt duża ilość powietrza gromadzi się właśnie w policzkach.
Układ warg, który nie sprzyja efektywnemu dmuchaniu
Wargi płaskie, rozciągnięte nie sprzyjają kierowaniu powietrza na określony cel ( np. piłeczkę) .Należy ułożyć wargi mniej więcej tak, jak do wymowy głoski [u]. Wtedy powietrze leci na wprost. Efekt jest od razu lepszy!
Niewłaściwe kierowanie powietrza
Kiedy powietrze kierowane jest do policzków, efektywność dmuchania jest także mniejsza. Najlepiej kiedy policzki pozostają płaskie, a usta ułożone są podobnie, jak do wymowy [u].
Dlaczego dzieci kierują powietrze do policzków zamiast po prostu do przodu?
- Mięsień wokół ust jest słaby i dziecko nie jest w stanie utrzymać ust lekko wysuniętych i napiętych
- Bo tak się nauczyły i nikt ich nie poprawiał , nie kontrolują tego czy policzki są nadęte czy płaskie. Dzieci chcą zbyt mocno dmuchać i zbyt duża ilość powietrza gromadzi się właśnie w policzkach.
Zbyt duża lub zbyt mała siła dmuchania
Dzieci niekiedy są uczone wyłącznie silnego dmuchania. By zdmuchnąć świeczki, papierowe drzewka, zabawki…Taki sposób dmuchania stosują potem w każdej sytuacji.
Niektóre z kolei dmuchają zbyt słabo. Mała pojemność płuc, słabe mięsnie czy brak treningu sprawiają, że tego nie potrafią.
Korzystne jest uczenie różnych sposobów dmuchania: mocnego i lekkiego!
Delikatne dmuchanie a co za tym idzie kontrolę nad wydechem- można uzyskać podczas np:
- takiego dmuchania na piórko, papierową zabawkę czy zwykłą serwetkę, by lekko się unosił przedmiot, drgał, by widać było wpływ powietrza ale by nie zdmuchnąć od razu zabawkę czy piórko ze stołu.
-tak dmuchamy na świeczkę by jej płomień ruszał się ale by jej nie zgasić
- dmuchamy długo na bibułkowe frędzelki ( np. imitujące ogień smoka),by długo utrzymać je w powietrzu na jednej wysokości.
Brak różnicowania między dmuchaniem a chuchaniem
Niektóre dzieci dmuchają w taki sposób, że ich dmuchanie bardziej przypomina chuchanie. Można bardzo łatwo nauczyć dziecka różnic między jednym i drugim. Jak?
- Chuchanie uzyskamy wypowiadając szeptem sylaby [ha] [ho] [hu].
- Podczas chuchania przykładamy dłoń do ust i wyczuwamy ciepłe powietrze.
- Chuchamy na lustro i obserwujemy pojawiającą się na nim parę.
- Dmuchanie to coś przeciwnego do chuchania – powietrze leci zimne, a pod wpływem dmuchania para znika z lustra.
Tymi prostymi sposobami możemy pokazać dziecku różnice między dmuchaniem a chuchaniem.
Niewłaściwa pozycja podczas zabaw oddechowych
Podczas zabaw oddechowych najlepiej jest stać, żeby nie uciskać przepony. Ale odpowiednia pozycja siedząca też jest możliwa, dbajmy tylko o to, by dziecko nie ściskało przepony bo wtedy wdech a co za tym idzie dmuchanie są mniej efektywne. Nie dotyczy to oczywiście zabaw i ćwiczeń, które wymagają leżenia na plecach.Prawidłowe oddychanie jest niezwykle ważne podczas wymowy wielu głosek, między innymi [s] [z] [c] [dz] [sz] [ż] [cz] [dż] oraz głoski [r].
Warto więc bawić się w zabawy oddechowe, starając się unikać kształtowania nieprawidłowych nawyków oddechowych.
( wykorzystano zdjęcia z ,,Logopedii Praktycznej”)
ĆWICZYMY WYDECH !
Odpowiednia siła wydmuchu powietrza potrzebna nam jest podczas mówienia. Warto więc ją ćwiczyć także w sposób zabawny.
Spróbuj! Razem z dorosłym przygotuj materiały i…do zabawy.
Wykorzystaj wytłoczki do jajek. Czy uda ci się przedmuchać ,,jajko” ?
Po zjedzeniu czekoladek wykorzystaj pudełko do ….zwiedzania.Czy odwiedziłeś każdą tajemniczą ,,grotę”( miejsce po czekoladkach)? .A może w którejś z nich znajdziesz ,,mapę”- informację gdzie w domu ukrył się słodki skarb?
Możesz też do miejsc po czekoladkach przenosić słomką ( wciągając powietrze tak, by przyssać je) różne drobne ,,skarby” np. chrupki, kulki papierowe lub z watki czy obrazki.
Narysuj głowę ludzika, rozlej nieco farby wokół głowy-dmuchaj przez słomkę. CZy Tobie też tak szybko rosną włosy?
Z plasteliny wyznacz trasę dla Twojego zawodnika ( piłeczki). Ile razy zawodnik wypadł z trasy?
Miłej zabawy- Logopeda
Ćwiczenia oddechowowe.
- Poprzez ich wykonywanie zwiększamy pojemność płuc i dążymy do wydłużania
- fazy wydechowej.
- Ćwiczymy przeponę-mięsień biorący udział w oddychaniu- połóż się na plecach/
- swobodnie, lekko oddychaj- widzisz jak unosi się Twój brzuszek? Połóż małego
- misia na brzuszku, potrafisz go na brzuszku huśtać?
- Uczymy się ekonomicznego zużywania powietrza w czasie mówienia- nie mówimy
- na wdechu!
- Różnicujemy fazę nabierania powietrza i wypuszczania
- Dobrze, gdy są przeprowadzane w wywietrzonym pomieszczeniu.
Zaczynamy od ćwiczeń łatwiejszych, przechodząc stopniowo do nieco trudniejszych, stopniowo można łączyć z ruchem rąk, nóg, tułowia, wypowiadaniem głosek, śpiewaniem.
Propozycje ćwiczeń w domu :
- naśladujemy chłodzenie gorącej zupy na talerzu (ręce ułożone na kształt głębokiego talerza) – dmuchanie ciągłym strumieniem,
- studzenie talerzyków dla misiów, i lalek- przygotuj np. 5 talerzyków- dmuchaj na każdy talerzyk osobno czyli 5 krótszych dmuchnięć
-naprzemiennie dmuchaj swój ,,talerz” ( długo) i misiów ( 5 razy krótko)
- przygotujmy słomkę i farby, na kartce rozlejmy kolorowe plamy, rozdmuchajmy je przez słomkę a potem dorysujmy elementy głowy
- odtajanie zmarzniętej szyby – długie chuchanie, a także chuchanie na zmarznięte ręce,
-ptaszki zgubiły piórka/ zdmuchnij piórka lub np. wycięte z papieru piórka ze stołu
-zróbmy papierowe łódki- dmuchajmy po stole lub w misce z wodą
- naśladuj lokomotywę : ffff …lub szszszsz,- raz szybko a raz wolno, krótko i długo- f-f-f-ffffffffffffff/ sz-sz-sz-szszszszsz..- krótkie, mocne dmuchnięcia ćwiczą przeponę!
- mówimy na jednym wydechu np.
Przyleciała; pierwsza wrona bez ogona,
druga wrona bez ogona,
trzecia wrona bez ogona,
czwarta wrona bez ogona,
piąta wrona bez ogona,
szósta wrona ogon ma !
- Jedna lala zapłakała, druga lala zapłakała…
- naśladowanie śmiechu różnych ludzi: kobiety ,mężczyzny (tubalny, rubaszny ho-ho-ho), dziewczynki (piskliwy, chichotliwy hi-hi-hi), chłopca (wesoły, hałaśliwy ha-ha-ha)- powoduje, że pracuje nasza przepona!
- wąchanie …nabierz powoli powietrze/ zatrzymaj i wolno wypuszczaj jakbyś zachwycał się zapachem ulubionych kwiatów
- zdmuchiwanie różnych drobnych rzeczy z gładkiej powierzchni ( piłeczek, papierowych zabawek, domków z kart, kubeczków plastikowych, kuleczek z bibuły…)
-z plastikowych kubeczków możemy zbudować wieżę a potem ja zdmuchiwać
- dmuchanie na świecę tak, by nie zgasła od razu
- dmuchanie na piórko, na bańki mydlane tak, by jak najdłużej utrzymały się w powietrzu
- wydmuchiwanie dmuchanie baniek mydlanych,
-robienie ,,sztormu w wodzie” ( weź słomkę, dmuchaj do miski z wodą, bulgocz –
- wdech - unoszenie rąk bokiem do góry, wydech - powolne opuszczanie rąk i wydmuchiwanie powietrza
- wdech - unoszenie rąk bokiem do góry, wydech - powolne opuszczanie rąk i wymawianie samogłoski ( aa potem –ooo-u-i )
- bardzo korzystną zabawą jest nie wydmuchiwanie ale wciąganie powietrza np. przez słomkę- chwyć słomkę wargami ( nie zębami!) i tak wciągaj powietrze, by przyssać np. drobny obrazek, chrupki, watkę…i przenieść w inne miejsce - np. chrupki do talerzyka.
ZASYSANIE SŁOMKĄ DROBNYCH ELEMENTÓW ĆWICZY TAKŻE MIĘSIEŃ OKRĘŻNY UST POTRZEBNY DO WYMOWY NP. W-F-P-M ORAZ INNYCH GŁOSEK.
MIŁEJ ZABAWY- LOGOPEDA